I. HYRJE

Kodi i Etikës (këtu e tutje referuar edhe si "CoE") pasqyron parimet, normat etike dhe vlerat e korporatave mbi të cilat politikat, rregullat, procedurat dhe punën e përditshme operacionale të First Investment Bank Albania Sh.a. (këtu e tutje referuar 'Fibank' ose 'Bank') janë të bazuara. Çdo punonjës është i vetëdijshëm për vlerat thelbësore të Bankës dhe është i kujdesshëm në respektimin e këtyre vlerave, parimeve dhe normave etike gjatë kryerjes së punës së përditshme. 

Vlerat, parimet dhe normat e korporatës në Kodin e Etikës përshkruajnë kuadrin e përgjithshëm për etikën dhe sjelljen e biznesit, i cili duhet të ndihmojë në ruajtjen e reputacionit të mirë të First Investment Bank Albania Sh.a. në përputhje me qëllimet dhe objektivat e saj.

Ky Kod nuk mund të përcaktojë sjelljen e duhur që çdo punonjës duhet të ndjekë në çdo situatë por mbështetet tek secili prej nesh për të dhënë gjykim të kujdesshëm për atë që është e drejtë dhe e përshtatshme për çdo situatë të veçantë.

Respektimi i dispozitave të Kodit të Etikës është i detyrueshëm për të gjithë punonjësit e bankës, duke përfshirë anëtarët e Këshillit Drejtues, Drejtorinë e Bankës, si dhe personat fizikë ose juridikë juridike në një marrëdhënie kontraktuale me Bankën (p.sh. një projekt specifik, program stazhi, marrëveshje outsourcing, prokurim etj.) me Bankën. Komiteti i Burimeve Njerëzore mbikëqyr respektimin e dispozitave të këtij Kodi.

Dispozitat e përcaktuara në Kodin e Etikës duhet të respektohen nga të gjithë personat e përmendur më sipër gjatë gjithë periudhës së punësimit ose marrëdhënies kontraktuale.

II. MISIONI DHE PARIMET KRYESORE TË FIBANK ALBANIA 

Banka e Parë e Investimeve Albania Sh.a. aspiron të jetë një nga bankat më të mira në sektorin bankar shqiptar në afat të gjatë duke ofruar shërbime dhe produkte që plotësojnë kërkesat e klientëve, duke zhvilluar biznesin në përputhje me praktikat më të mira bankare ndërkombëtare dhe kërkesat për etikë dhe profesionalizëm.

Zhvillimi i Bankës është rezultat i vlerave të aplikuara nga korporata dhe të provuara në praktikën e parimeve të biznesit, nga sjellja profesionale e punonjësve të Bankës dhe reputacioni i konsoliduar i arritur me klientët.

Transparenca, besueshmëria, ndershmëria me klientët, aksionarët, kundërpalët dhe respektimi i rreptë i bazës ligjore janë ndër veçoritë kyçe për zhvillimin e mëtejshëm të Fibank si një Bankë e qëndrueshme.

Të gjithë punonjësit duhet të respektojnë rregullat që korrespondojnë me standardet më të larta të sjelljes personale në mënyrë që të shmangin konfliktet aktuale ose potenciale të interesit apo situatat që mund të dëmtojnë imazhin/reputacionin e tyre, të kolegëve, Bankës ose aksionerët e saj.

Standardet e larta të etikës personale duhet të përfshijnë një angazhim të fortë personal nga secili anëtar i stafit, padyshim veprime të sinqerta, integritet, objektivitet dhe respekt në marrëdhëniet me kolegët dhe palët e treta gjatë kryerjes së detyrave të punës. Respektimi i Kodit të Etikës është një pjesë vendimtare e vlerësimit vjetor të performancës së punonjësve të Bankës.

III. VLERAT KORPORATIVE

Kodi i Etikës përcakton vlerat kryesore të Bankës, kulturën e saj korporative, e cila është në përputhje me ligjin dhe e orientuar drejt parimeve etike. CoE siguron që sjellja jonë në marrëdhëniet e biznesit dhe çështjet etike të jetë në përputhje me standardet më të larta, të cilat bazohen në vlerat e mëposhtme:

• Fleksibilitet;
• Inovacioni;
• Efikasiteti;
• Besimi;
• Vlerësimi dhe zhvillimi i një ekipi profesionistësh;
• Angazhimi social dhe përgjegjësia.

IV. NORMAT ETIKE

Banka i detyrohet zhvillimit të saj të suksesshëm në aspekte të ndryshme të veprimtarisë së saj, zbatimit të etikës në veprimet e saj të përditshme, bazuar në normat etike të mëposhtme:

• Integriteti;
• Ndershmëria;
• Drejtësia;
• Transparencë.

V. STANDARDET E BIZNESIT

Punonjësit e Bankës do të zbatojnë standardet më të larta profesionale në kryerjen e detyrave të tyre të punës dhe këto standarde përfshijnë: 

• Të përpiqen në arritjen e standardeve më të larta në veprimtarinë bankare;

Fibank përpiqet t'u ofrojë klientëve të saj standardin më të lartë në produktet dhe shërbimet bankare dhe sipas praktikave më të mira bankare.

• Vendimet e biznesit në përputhje me oreksin e Bankës për riskun;

Kultura e fortë e riskut e ndërtuar në Bankë garanton përmbushjen e detyrimeve të Bankës në një mënyrë që siguron respektimin e kufijve dhe niveleve të përcaktuara të rrezikut.

• Vendimet e biznesit bazuar në baza rreptësisht konfidenciale;

Banka nuk ndan me palë të treta në asnjë mënyrë, kushtet apo marrëveshjet e përfunduara me klientët. Informacioni në lidhje me klientët u jepet vetëm autoriteteve mbikëqyrëse apo institucioneve të tjera për të cilat ekziston një kërkesë ligjore e vendosur ndaj bankës për të dhënë një informacion të tillë.

• Ne vlerësojmë dhe respektojmë partnerët tanë të biznesit;

Marrëdhëniet e qarta dhe transparente janë ndër parimet kryesore që Banka vlerëson tek partnerët e biznesit dhe nëse kushtet e përcaktuara nuk plotësohen, atëherë kjo do të ndikonte në aftësinë e Bankës për të mbajtur marrëdhënie të qëndrueshme biznesi me partnerët e biznesit.

• Fibank është e vetëdijshme për rolin e saj në shoqëri dhe jep kontributin e saj duke marrë pjesë aktivisht në ngjarje sociale, duke mbështetur organizatat jofitimprurëse që synojnë fusha të tilla si arsimi, kultura dhe bamirësia;
• Përgjegjësia për vendimmarrjen dhe veprimet e ndërmarra nga Banka. 

Përveç përgjegjësisë ligjore, Banka mban përgjegjësi morale për veprimet ndaj klientëve dhe kundërpalëve dhe mban përgjegjësi të drejtpërdrejtë për çdo veprim të ndërmarrë.

Shërbimet dhe produktet bankare të ofruara janë të strukturuara në përputhje me standardet dhe teknologjitë moderne, në mënyrë që të lehtësojnë klientët në operacionet e tyre të përditshme, të plotësojnë plotësisht nevojat e tyre dhe të mbështesin zhvillimin e tyre.

Punonjësit e bankës janë përgjegjës për informacionin që u jepet klientëve, veçanërisht duke u fokusuar në besueshmërinë, plotësinë dhe transparencën e tij. Detyra kryesore është të paraqesë informacionin në një mënyrë të kuptueshme dhe pa mëdyshje.

Veprimtaria e Bankës bazohet në parimet e mëposhtme:

• Njohuritë dhe respektimi i legjislacionit në fuqi, normave morale dhe respektimit të të drejtave të njeriut;
• Besnikëria dhe empatia ndaj misionit dhe vlerave të Bankës;
• Qëndrim i përgjegjshëm ndaj detyrave të punës, mirëbesimit, transparencës dhe paanshmërisë;
• Korrektësia, etika, kujdesi dhe respekti në marrëdhëniet me klientët;
• Respektimi i hierarkisë zyrtare, zbatimi strikt i urdhrave të menaxherëve, respekti reciprok dhe toleranca në marrëdhëniet me vartësit dhe punonjësit e tjerë, puna në ekip;
• Shmangia e ndikimit të paragjykimeve personale dhe politike në kryerjen e detyrave të punës.

Përgjegjshmëria

Brenda organizatës të gjithë punonjësit duhet të veprojnë në mënyrë reaguese dhe të mos angazhohen në ndonjë sjellje të papërshtatshme. Mbikëqyrësit e drejtpërdrejtë duhet të veprojnë si një shembull i mirë për punonjësit e tyre. Realizimi i kësaj përgjegjësie i shërben qëllimeve të mbrojtjes dhe sigurisë së Bankës, punonjësve dhe klientëve të Bankës. Për këto arsye, parimet e mëposhtme të kontrollit duhet të respektohen dhe të përmbushen me kujdes:

• Parimi i “Katër Syve”
• Verifikimi dhe identifikimi i informacionit;
• Verifikimi i vërtetësisë/saktësisë dhe besueshmërisë së informacionit dhe dokumenteve të siguruara;
• Respektimi i rregullave të brendshme;
• Respektimi i detyrave dhe përgjegjësive të dhëna;

Për të gjitha korrespondencat me shkrim, veçanërisht ato në fillim, nënshkruesit e autorizuar duhet të jenë në dijeni të përgjegjësive dhe pasojave në momentin e nënshkrimit të këtyre dokumenteve.

VII. MBROJTJA E REPUTACIONIT TË BANKËS

Përputhshmërisa rregullative

Aktiviteti i First Investment Bank Albania Sh.a. është në përputhje me legjislacionin shqiptar në fuqi, udhëzimet dhe standardet, si dhe dispozitat normative të Bankës së Shqipërisë, Autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare dhe autoriteteve të tjera rregullatore.

Punonjësit duhet të jenë të ditur dhe duhet të respektojnë ligjet, politikat, rregullat e brendshme dhe rregullat e zbatueshme të Bankës të zbatueshme për detyrat e tyre.

Punonjësit duhet të njoftojnë mbikëqyrësin e tyre të drejtpërdrejtë për shkeljet e rregulloreve dhe rregullave të brendshme për të cilat kanë marrë dijeni.

Banka mban marrëdhënie të ngushta bashkëpunuese me autoritetet përkatëse dhe gjatë ekzaminimeve dhe hetimeve rregullatore është plotësisht e angazhuar për të bashkëpunuar dhe për të dhënë të gjitha informacionet përkatëse në kohë.

Respektimi i sanksioneve ekonomike, embargove

Banka e Parë e Investimeve Albania Sh.a. është e angazhuar të respektojë dispozitat ekonomike, financiare dhe embargos të zbatueshme nga Banka.

Banka ka marrë masat e mëposhtme për zbutjen e rreziqeve të sanksioneve:

• rritjen e ndërgjegjësimit të punonjësve të bankës për t'iu përmbajtur dispozitave të sanksioneve gjatë kryerjes së detyrave të përditshme të punës;
• shqyrtimin e klientëve dhe transaksioneve kundër listave të sanksioneve në përputhje me kërkesat legjislative lokale dhe të Grupit Fibank;
• ndalimin ose kufizimin e veprimtarive të biznesit, ofrimin e produkteve financiare që mund të shkelin dispozitat e sanksioneve.

Respektimi i politikave kundër pastrimit të parave dhe financimit të terrorizmit

Banka zbaton masa të rrepta kundër pastrimit të parave dhe financimit të terrorizmit dhe të gjithë punonjësit duhet të respektojnë rreptësisht politikat dhe udhëzimet e zbatueshme të Bankës dhe të mos bashkëpunojnë në asnjë mënyrë me klientët që përpiqen të pastrojnë ose financojnë të ardhurat e veprimtarisë kriminale. Është përgjegjësi e çdo anëtari të stafit të sigurojë respektimin e politikave kundër pastrimit të parave të Bankës dhe në rast dyshimesh për transaksionet e klientëve, të njoftojë drejtpërdrejt mbikëqyrësin e tyre të drejtpërdrejtë dhe Njësinë Kundër Pastrimit të Parave në përputhje me dispozitat e Procedurës për Parandalimin e Pastrimit të Parave dhe Financimit të Terrorizmit.

Parimi "Njih klientin tënd" është thelbësor për Fibank në luftën kundër pastrimit të parave dhe financimit të terrorizmit. Banka merr masat e nevojshme duke përfshirë verifikimin e klientëve të saj kur marrëdhënia është krijuar dhe gjatë gjithë marrëdhënies së biznesit dhe gjatë ekzekutimit të transaksioneve.

Banka synon të kryejë biznes vetëm me klientë me reputacion që kryejnë veprimtari të ligjshme biznesi, me fonde të gjeneruara nga burime të ligjshme.

Ryshfeti dhe korrupsioni

Banka nuk toleron asnjë formë korrupsioni apo ndonjë sjellje sipas së cilës punonjësit e Bankës pasurohen në mënyrë të paligjshme apo ndihmojnë të tjerët për t'u pasuruar, apo edhe nxisin të tjerët të veprojnë duke keqpërdorur pozitën. Asnjë punonjës i Fibank nuk ka të drejtë drejtpërdrejt apo tërthorazi të kërkojë ose të pranojë ryshfete.

Ka disa forma ryshfeti, dhe këto përfshijnë, por nuk kufizohen vetëm në, ofertën apo pranimin e shërbimeve, pagesave, dhuratave, trajtimit preferencial ose lehtësimit të pagesave.

Parandalimi i rreziqeve që lidhen me evazionin fiskal

Në kuadër të ligjit nr.4/2020, datë 30.01.2020, mbi "Shkëmbimin automatik të informacionit mbi llogaritë financiare[1]" që është një standard global për shkëmbimin automatik të informacionit të llogarisë financiare, First Investment Bank Albania Sh.a. ka vendosur dispozita për të siguruar që transaksionet të përputhen me kërkesat legjislative lokale të cilat janë përfshirë në Procedurën e CRS në fuqi.

Banka është në përputhje me dispozitat ndërkombëtare të taksave lidhur me Aktin për Përputhshmërine Tatimore për Llogaritë e Huaja (FATCA), i cili fokusohet në informacionin e llogarisë financiare në lidhje me taksapaguesit amerikanë dhe dispozitat e hollësishme janë të parashikuara në Procedurën FATCA në fuqi. Për të përmbushur kërkesat rregullatore të FATCA-s, Banka është e regjistruar në mënyrën e duhur dhe është pajisur me Numrin e Identifikimit për Ndërmjetësin Global (GIIN), duke çertifikuar statusin e Bankës.

VIII. KONFLIKTI I INTERESIT

Banka e Parë e Investimeve Albania Sh.a. Ofron një gamë të gjerë produktesh dhe shërbimesh bankare, duke përfshirë korporatat dhe SME-të, shitjet me pakicë, financimin e tregtisë, dhe si ndërmjetës i investimeve duke ofruar shërbime dhe aktivitete lidhur me instrumentet financiare. Aktivitetet e përditshme të kryera nga Banka ose punonjësit gjatë kryerjes së punës së përditshme, mund të çojnë në konflikte interesi ekzistuese ose potenciale, të cilat i referohen situatave në të cilat interesat e klientëve, Bankës, punonjësve të saj ose administratorëve të saj bien ndesh me njëri-tjetrin dhe kanë efekte të dëmshme për interesat e Bankës ose të klientëve të saj. 

Identifikimi në kohën e duhur dhe menaxhimi efektiv i konflikteve të interesit ka rëndësi të madhe për Bankën, në përputhje me kërkesat rregullatore, dhe standardet më të larta profesionale dhe për të përmbushur këtë objektiv Banka ka vendosur strukturën dhe proceset e nevojshme të punës në mënyrë që të identifikojë dhe menaxhojë konfliktet aktuale dhe potenciale të interesit.

Konfliktet e interesit mund të lindin kur rrethanat dhe marrëdhëniet e mëposhtme janë të pranishme:

1. Interesa tregtare ose financiare me Bankën.
2. Marrëdhënie personale ose profesionale me persona që mbajnë zotërime të kualifikuara në Bankë.
3. Marrëdhënie personale ose profesionale me punonjësit ose administratorët e Bankës ose të filialeve të saj.
4. Marrëdhënie të tjera të njohura ose të njohura më parë me palët e interesuara të brendshme të Bankave, gjatë 3 viteve të fundit.
5. Marrëdhëniet personale ose profesionale me palët e interesuara të jashtme.
6. Pjesëmarrja në menaxhimin ose posedimin e një kompanie kualifikuese në një kompani ose organizatë.
7. Rastet e ndikimit politik.
8. Çdo interes që lind nga gjyqe të tjera civile - marrëdhënie me palët e interesuara të Bankës.
9. Marrja e dhuratave, favoreve, premtimeve apo trajtimeve preferenciale në lidhje me pozicionin tuaj në Bankë mund të ndikojë në imazhin e Fibank.

Për më tepër, është e ndaluar përfshihesh në çështje bankare në të cilat ke një interes financiar. Interesi financiar është diçka që mund të rezultojë në përfitime financiare për ju, kjo mund të përfshijë pronësinë e mallrave ose ndonjë interes në biznes, ose punësim.

Gjithashtu, ju ndalohet të angazhoheni në çështje bankare që kanë të bëjnë me interesat financiare të familjes, partnerit ose ndonjë organizate ku shërbeni si zyrtar, drejtor, administrator ose punonjës.

Në zbatim të Ligjit Nr. 9662, datë 18.12.2006 "Për Bankat në Republikën e Shqipërisë" të ndryshuar, punonjësit e Bankës, të cilët plotësojnë përcaktimin e administratorëve, deklarojnë praninë e një interesi biznesi, tregtar, financiar në përfundimin e një transaksioni me Bankën, si dhe praninë e personave të lidhur ekonomikisht.

Çdo administrator është i detyruar me marrjen e detyrës të deklarojë personat e lidhur ekonomikisht me të ose anëtarët e familjes së tij dhe interesat e biznesit që administratori dhe anëtarët e familjes së tij kanë me Bankën në momentin e plotësimit të deklaratës.

Administratorët që kanë interes biznesi në përfundimin e një transaksioni të caktuar me Bankën nuk kanë të drejtë të marrin pjesë as në negociata, as në diskutimin dhe vendim-marrjen mbi përfundimin e saj.

Të gjithë punonjësit e First Investment Bank Albania Sh.a. duhet të sigurohen që interesat e tyre personale të mos bien ndesh me detyrimet e tyre ndaj Bankës apo detyrimeve të Bankës ndaj klientëve. Veprimet e mëposhtme janë subjekt i autorizimit paraprak:

• Kryerja e negociatave ose përfundimi i një kontrate në emër të Bankës me një kompani në të cilën përfshihet punonjësi ose i afërmi i tij, miku ose pala e tretë me të cilën punëmarrësi ka marrëdhënie të ngushta;
• Marrja e një pune, funksioni i konsulencës, pozicioni i menaxhimit, pjesëmarrja në biznes, jashtë Bankës.

IX. DHURATAT

Gjatë ose me rastin e kryerjes së detyrave të tyre zyrtare, punonjësit nuk kanë të drejtë të kërkojnë dhe/ose të marrin drejtpërdrejt ose tërthorazi dhurata, shërbime, përfitime apo përfitime të tjera nga klientët apo palët e treta.

Një përjashtim lejohet vetëm nëse dhuratat vlejnë deri në 50 EUR[2] ose janë suvenire dhe dhurata të kompanisë me logon e një kompanie, të cilat padyshim ofrohen nga mirësjellje dhe kur refuzimi i pranimit do të interpretohej si sjellje e vrazhdë.

Një dhuratë që tejkalon pragun prej 50 EUR duhet të deklarohet me shkrim ose nëpërmjet postës elektronike tek mbikëqyrësi i drejtpërdrejtë, i cili do të vlerësojë për çdo rast dhe nëse ka konflikt interesi dhe nëse ekzistojnë dyshime rasti duhet t'i drejtohet Departamentit të Përputhshmërisë për vlerësim të mëtejshëm.

Skenarët e ndalimit lidhur me ofrimin ose marrjen e dhuratave:

• Është e ndaluar të ofrosh çdo formë ryshfeti ose përfitimi tjetër, ose të nxitësh një tjetër ta bëjë këtë në emrin tënd;
• Rastet kur pranimi ose ofrimi i një dhurate mund të interpretohet nga palë të treta si ndikim në një vendim biznesi.

X. PRIVATËSIA

Gjatë kryerjes së punës së përditshme, punonjësit e Bankës mund të hasin informacione që nuk janë të destinuara për publikun e gjerë dhe konsiderohen konfidenciale dhe janë të detyruar të kryejnë detyrat e tyre zyrtare në përputhje me kërkesat për mbrojtjen e informacionit konfidencial. Kjo mund të përfshijë informacion në lidhje me klientët aktualë dhe të mëparshëm, kundërpalër e Bankës dhe punonjësit, ose bankat me të cilat Fibank, ka ose ka pasur bashkëpunim në të kaluarën. Ndalohet që ky informacion të diskutohet ose të ndahet me persona të paautorizuar jashtë bankës ose me anëtarë të paautorizuar të stafit derisa mbikëqyrësi i drejtpërdrejtë të autorizojë sa me lartë. Informacioni nuk mund të përdoret për qëllime të tjera përveç veprimtarisë së Bankës.

Ndalimi zbatohet edhe për rastet kur marrëdhënia  me Bankën është ndërprerë ose aktiviteti i tyre është pezulluar.

Të gjithë punonjësit e Bankës nënshkruajnë një deklaratë për mbrojtjen e sekretit bankar pas marrjes së detyrës.

Banka e Parë e Investimeve Albania Sh.a. Trajton si konfidenciale informacionin në lidhje me të gjitha të dhënat që lidhen me aktivitetet e Bankës dhe klientëve të saj, duke përfshirë:

• Fakte dhe rrethana që ndikojnë në bilancin dhe operacionet në llogaritë dhe depozitat e klientëve të Bankës;
• Fakte dhe rrethana në lidhje me veprimtarinë e biznesit të klientëve persona juridikë në lidhje me veprimet dhe synimet e shkuara, të tanishme dhe të ardhshme;
• Negociatat, marrëveshjet e përfunduara;
• Marrëdhëniet kontraktuale me klientët/homologët;
• Baza e të dhënave me klientët e Bankës, duke përfshirë të dhënat e tyre personale;
• Llogaritja e çmimeve për shërbimet dhe produktet e Bankës;
• Siguria dhe aksesi në Bankë;
• Rregullat e brendshme, udhëzimet, letrat dhe procedurat në lidhje me veprimtarinë e biznesit;
• Raportet e brendshme, shënimet e raportit, analizat, raportet e auditit;
• Software dhe aplikacione specifike të IT-së për përpunimin e të dhënave;
• Të dhëna mbi punonjësit e Bankës (dosjet e brendshme);
• Shpenzimet e bankës;
• Strategjitë e biznesit dhe konceptet e marketingut të Bankës;

Të gjithë punonjësit e bankës janë të detyruar të:

• të informojë mbikëqyrësin e tyre të drejtpërdrejtë për çdo rast të vërejtur të shkeljeve në zbulimin dhe/ose përdorimin e të dhënave konfidenciale ose personale;
• të mos lejojë veprime që mund të shkaktojnë rrjedhje ose shpërndarje të informacionit konfidencial;
• të transmetojë dhe zbulojë informacione konfidenciale lidhur me klientët, vetëm brenda Bankës dhe vetëm në rastet kur detyrat e punës e kërkojnë atë;
• të mos zbulojë informacion konfidencial në asnjë rrethanë për personat që nuk janë pjesë e Bankës, përveç kur janë të autorizuar ta bëjnë këtë;
• të sigurohet që informacioni, dokumentet, dosjet dhe materialet e printuara të mos mbeten të disponueshme për qasje të paautorizuar në tavolinë, veçanërisht kur lihen pa mbikëqyrje;
• të sigurojë që klientët të mos kenë kontakt me sy me ekranet e kompjuterit kur të dhënat personale dhe/ose të biznesit janë mbi to;
• të mbrojë sigurinë e sistemeve të informacionit dhe softuerit bankar duke përdorur fjalëkalimet e tyre personale të aksesit, nuk ua jep atyre punonjësve të tjerë të bankës apo palëve të treta dhe nuk instalon programe të paautorizuara;

XI. BESNIKËRIA

Sjellja besnike e punonjësve të Fibank konsiderohet kryerja e përgjegjshme dhe e saktë e detyrave të caktuara, si dhe manifestimi i bashkëpunimit dhe transparencës në marrëdhëniet e ekipit me kolegët e tjerë.

Besnikëria ndaj Bankës përjashton veprime të tilla si:

• Mbajtja qëllimisht e informacionit lidhur me punën ose dërgimi i informacionit të gabuar, i cili mund të ndikojë negativisht në veprimtarinë e biznesit ose në veprimet dhe rezultatet e punës së një punonjësi tjetër;
• refuzimi në bashkëpunimin ose të shfaqja e sjelljes demonstrative ndaj një kolegu të caktuar;
• kryerja e dobët e një detyre të caktuar;
• veprimtari që nuk janë të lidhura me detyrat e drejtpërdrejta ose që janë të lidhura me angazhimet jashtë-kurikulare të punonjësve;
• referimi i klientëve në banka të tjera, zyra këmbimi apo institucione të tjera financiare për shkak të avantazheve të produkteve apo shërbimeve të tyre.

Mbrojtja e pasurive të Bankës

Punonjësit e Bankës janë të detyruar të mbrojnë dhe të mirëmbajnë pronën e Bankës. Të gjitha pajisjet, objektet, pajisjet dhe pajisjet e tjera u sigurohen nga Banka punonjësve të saj vetëm për përdorim zyrtar.

Kujdesi i një kujdestari të mirë ndaj pronës së Bankës përfshin një qëndrim të arsyeshëm ndaj konsumit të të konsumueshmeve dhe aksesorëve teknikë nga punonjësit, në mënyrë që burimet e disponueshme të përdoren në mënyrën më optimale dhe më efikase të mundshme.

XII. ETIKA E BIZNESIT

Punonjësit gjatë kryerjes së detyrave të përditshme të punës duhet të respektojnë parimet e mëposhtme:

• Respekt jo vetëm për njerëzit që takojmë, por edhe për punën tonë, veten dhe kohën tonë personale. Detyrimi i çdo punonjësi të bankës është të respektojë orarin e punës dhe në të gjitha aktivitetet e tjera të punës, si seminare, trajnime, prezantime dhe takime. Vonesa bën gjithmonë përshtypje të keqe;
• Të gjithë klientët dhe stafi kanë të drejtë të trajtohen në mënyrë të paanshme dhe të drejtë, pavarësisht nga raca, ngjyra, gjuha, bindjet politike apo besimet fetare, origjina apo kultura.

Veshje e përshtatshme

Kodi zyrtar i veshjes duhet të pasqyrojë vlerat e Bankës me një staf profesional dhe të besueshëm. Të punosh në industrinë bankare do të thotë të menaxhosh të ardhurat e të tjerëve, duhet të paraqesësh aftësi dhe profesionalizëm.

Veshjet e papërshtatshme u përcjellin klientëve përshtypjen se punonjësit e Bankës nuk interesohen për perceptimet apo paratë e klientit. Çdo punonjës është i detyruar të respektojë Kodin e Veshjes Fibank. Kodi kërkon që të gjithë punonjësit e bankës të vishen në mënyrë të përshtatshme duke respektuar personalitetin e tyre individual dhe imazhin profesional të Bankës. Kodi i veshjes përshkruhet në nenin 12 të Manualit të Personelit, në fuqi në First Investment Bank Albania Sh.a.

Komunikimi elektronik

Mjetet e komunikimit elektronik që ofron Fibank janë të ndryshme (p.sh. telefonia tokësore dhe celulare, kompjuterët personalë, posta zanore dhe elektronike, faksi, Interneti, rrjetet sociale, etj.), për të ndihmuar punonjësit të jenë më produktivë në kryerjen e detyrave të tyre të punës. Kjo çështje e përdorimit të tyre ka për qëllim të sigurojë që këto mjete komunikimi të përdoren siç duhet dhe të mbrohen nga humbja dhe keqpërdorimi.

• Mjetet e komunikimit elektronik si dhe të gjitha mesazhet/dosjet e gjeneruara ose të transmetuara me këto mjete janë pronë e Fibank. Banka ka të drejtë të monitorojë përdorimin e mjeteve të komunikimit elektronik dhe të ketë akses dhe të zbulojë përmbajtjen e mesazheve të punonjësve duke përfshirë dokumentet e bashkangjitura. Nëpërmjet përdorimit të mjeteve të komunikimit të Bankës, punonjësit pranojnë publikimin e informacionit të çdo dokumenti të ruajtur në mënyrë elektronike.
• Përdorimi i mjeteve elektronike ka për qëllim të transmetojë informacione lidhur me punën, edhe pse mund të ndodhin përdorime personale incidentale që përputhen me këtë Kod. Punonjësit duhet të rimbursojnë bankën për të gjitha shpenzimet personale.
• Punonjësit nuk duhet të përdorin mjetet e komunikimit elektronik të Bankës për qëllime personale ose për ndonjë veprimtari tjetër të paligjshme ose kriminale.

Mosrespektimi i ndonjë kërkese të këtyre rregullave të komunikimeve elektronike do të rezultojë në veprim disiplinor, duke përfshirë ndërprerjen e kontratës së punës.

Përdorimi i telefonave (celular dhe fiks)

Telefonat e zyrës janë për qëllime pune dhe bërja e telefonatave personale duke përdorur telefonin zyrtar nuk është e këshillueshme. Megjithatë, është vënë re se punonjësit mund të kenë nevojë të bëjnë ose të marrin telefonata herë pas here. Megjithatë, këto thirrje duhet (1) të kufizohen në ato thelbësore, (2) të jenë të shkurtra. Në rast të shpenzimeve nga telefonatat jashtë vendit, punonjësit duhet t'i paguajnë bankës kostot e kryera.

Mjedis i pastër dhe i rregullt

Të gjithë punonjësit e bankës duhet të kontribuojnë në mbajtjen e një mjedisi të pastër pune. Çdo punonjës është përgjegjës për të parë se tavolinat, dosjet dhe gjithë hapësira e punës që i rrethon mbahen sa më pastër dhe të gjitha materialet e punës ruhen në mënyrën e duhur.

Aktivitete të tjera jashtë Fibank, Shqipëri

Si anëtar i stafit të Fibank, Shqipëri, aktivitetet tuaja jashtë Bankës nuk duhet në asnjë mënyrë të paragjykojnë reputacionin e bankës ose të bien ndesh me detyrat tuaja të punës në Bankë.

Para se të angazhoheni në ndonjë aktivitet të jashtëm, pavarësisht nëse paguhet apo jo, ju duhet të njoftoni mbikëqyrësin tuaj të drejtpërdrejtë, Departamentin e Burimeve Njerëzore dhe Departamentin e Përputhshmërisë dhe të kërkoni miratimin e tyre.

Veprimtaritë politike

Një punonjës mund të ndërmarrë çdo shërbim që nuk vë në dyshim karakterin e pavarur të Fibank, p.sh. Shërbimet në bordin arsimor, organizatën humanitare, apo bordin universitar, nëse zyra nuk merr ndonjë emërim partie. Është vendimtare të mos duket se banka po merr pjesë apo sponsorizon fushata politike apo veprimtari të tjera partiake, kështu që punonjësve të bankës u ndalohet të shoqërohen me veprimtari politike gjatë kohës që janë në punë ose në ambientet e bankës. Punonjësit e bankës nuk duhet të konkurrojnë për asnjë zyrë politike apo të kërkojnë apo pranojnë kontribute politike në emër të ndonjë kandidati, partie apo organizate politike.

Në rast se një punonjës ka paraqitje aktive politike, ai/ajo nuk mund të lidhë në asnjë mënyrë emrin e Bankës me veprimet e tyre, si dhe të lejojë angazhimet e tyre politike të ndërhyjnë në kryerjen e detyrave të tyre të punës në Bankë.

Punonjësit duhet të informojnë mbikëqyrësin e drejtpërdrejtë dhe Departamentin e Përputhshmërisë përpara se të marrin ndonjë pozicion në ndonjë organizatë politike apo shtetërore.

Punonjësit mund të marrin pjesë dhe të shprehin opinionet e tyre në çdo organizatë (politike, fetare ose kulturore) vetëm si individë privatë, dhe ata duhet të përmbahen nga bërja e referencave për shoqërimin e tyre me Bankën.

Marrëdhënia me kolegët 

Sjellja e mirë dhe marrëdhëniet mes punonjësve janë kërkesa të detyrueshme në Fibank. Mënyra se si komunikojmë me kolegët pasqyrohet sigurisht në atmosferën e përgjithshme të punës dhe shërbimin ndaj klientit dhe kjo përfshin përdorimin e tonit, gjuhës, sjelljes dhe gjesteve të duhura në komunikim me klientët dhe palët e treta.

Parimet etike të Fibank Albania kërkojnë nga punonjësit e saj të shfaqin ndershmëri dhe durim në marrëdhëniet e tyre të përditshme të punës. 

Punonjësit e bankës duhet:

• Shmangin konfliktet dhe situatat potenciale të cilat mund të çojnë në konflikte;
• Respektojnë opinionet e të tjerëve si dhe dinjitetin e tyre personal, privatësinë dhe të drejtat individuale;
• Të mos tolerojnë asnjë lloj diskriminimi dhe ngacmimi, si në bazë të kombësisë, kulturës, fesë, ngjyrës së lëkurës, orientimit seksual, moshës apo paaftësisë fizike të një personi; 
• Punësimi, promovimi dhe vlerësimi i punonjësve bazohet në meritokraci. 

Marrëdhënia me klientët

Hapa të rëndësishëm në krijimin e marrëdhënieve të mira të punës me klientët:

• Ji i sjellshëm. Qasja dashamirëse dhe e kujdesshme ndaj klientëve na garanton një fillim të mbarë të marrëdhënies së punës.
• Ndërtoni besim. Shfaqja e aftësisë për të punuar dhe dëshira për të bashkëvepruar krijojnë besimin e nevojshëm midis nesh dhe klientëve tanë.

E rëndësishme: Ne mund të jemi në situata të tilla kur çështjet dhe pritshmëritë e klientit nuk janë të lidhura drejtpërdrejt me ne dhe pavarësisht dëshirës sonë, ne nuk mund të japim informacionin e kërkuar apo të ndërmarrim veprime konkrete.

Megjithatë, klienti do të ishte i lumtur nëse do ta ndihmonim të lidhej me departamentin i cili mund të zgjidhë problemin e tij. Në këto raste, është mirë të informohet paraprakisht kolegu i departamentit përkatës dhe të paraqitet klienti dhe rasti konkret i tij.

Njohuri të hollësishme të produkteve dhe shërbimeve të Fibank.

Kjo është premisa bazë e mbajtjes së imazhit të mirë të First Investment Bank, Albania. Ne pritet në çdo kohë të ofrojmë zgjidhjen më të përshtatshme për klientët, në përputhje me preferencat dhe gjykimet e tyre.

Banka jonë e ka provuar veten lider në përpunimin dhe aplikimin e produkteve të reja, të cilat u përgjigjen kërkesave të klientëve në nivelin më të lartë.

Ne duhet të kuptojmë qartë avantazhet e produkteve dhe shërbimeve dhe t'i ofrojmë ato në mënyrë aktive për çdo klient, duke i kombinuar ato sipas nevojave dhe dëshirave të tyre specifike.

Në komunikim me klientët, punonjësit e bankës duhet të shmangin përdorimin e shumë termave teknike bankare, të cilat e bëjnë të vështirë për klientin të perceptojë dhe të arrijë rezultate të mira.

Për të krijuar besim në bankën tonë, që në momentin e parë është e nevojshme të merret parasysh se çfarë përshtypje krijojmë para klientit, dhe kjo përfshin:

• si duket vendi ynë i punës;
• shprehja jonë e fytyrës;
• Gjuha e trupit. 

Paraqitjet publike

Deklaratat publike, intervistat dhe artikujt që shprehin qëndrimin e Bankës së Parë të Investimeve Albania Sh.a., mund të bëhen vetëm nga anëtarët e Drejtorisë së Bankës ose punonjës të tjerë të autorizuar.

Në deklaratat publike të natyrës private, punonjësi i Bankës mund të mos dëmtojë interesin dhe autoritetin e Drejtorisë së Bankës dhe/ose të Bankës, dhe të punonjësve të tjerë të Bankës.

Banka pret që punonjësit e saj të sillen, edhe në jetën e tyre private, në përputhje me dhe në një mënyrë që është e denjë për normat e etikës së Bankës, veçanërisht kur veprimtaria e tyre ose vetë ata mund të ndër-lidhen në çfarëdo mënyre me Bankën ose kur mund të duket se veprojnë apo shprehin opinione në emër të Bankës. Punonjësit e bankës duhet – brenda dhe jashtë vendit të punës – të përmbahen nga çdo shprehje që mund të ketë një ndikim negativ në reputacionin e Bankës.

Ndërveprimet e medias janë caktuar dhe kryhen nëpërmjet Departamentit të Marketingut. 

XIII. ZHVILLIMET DHE NJOHURITË E BANKËS 

Të gjitha dokumentet e brendshme bankare, përfshirë politikat, procedurat, rregulloret, udhëzimet, memot e brendshme etj. të krijuara gjatë kryerjes së punësimit në First Investment Bank Albania Sh.a., janë pronë e Bankës dhe janë të destinuara vetëm për përdorim të brendshëm nga punonjësit e Bankës. Ato nuk përfaqësojnë pronën intelektuale të pjesëmarrësve në procesin e përgatitjes dhe nuk mund të bëhen pretendime për të drejtat e autorit rreth tyre.

Të gjitha analizat e përgatitura dhe të zhvilluara, dhe politikat e brendshme, procedurat, rregulloret, udhëzimet, memot e brendshme etj., të shkruara ose të tjera, nuk duhet të eksportohen dhe të vihen në dispozicion për përdorim tek palët e treta pa lejen paraprake nga Mbajtësi i Dokumentit dhe Departamenti i Sigurisë së IT bazuar në paraqitjen e argumenteve përkatëse. 

XIV. PUNA NE EKIP

Banka e Parë e Investimeve Albania Sh.a. ofron mundësi dhe kushte për zhvillim për çdo punonjës që dëshiron të ndërtojë veten si profesionist në sektorin bankar. Banka ka rregulla dhe procedura të qarta për punë, të cilat, të kombinuara me një qasje krijuese dhe të menduarit, kontribuojnë në suksesin e Bankës dhe rritjen profesionale të çdo punonjësi të bankës.

Për të qenë pjesëmarrës i barabartë në ekipin e Bankës, ju duhet të përshtateni me dinamikën e punës së përditshme, të kontribuoni në mbarëvajtjen e procesit të punës dhe të ndiqni qëllimet e biznesit të Bankës. Kryerja pasive e detyrave të caktuara dhe mungesa e iniciativës nuk janë parakushte për ndërtimin e frymës së ekipit dhe përpjekjen për rezultate të larta.

Shumëllojshmëria e pikëpamjeve dhe opinioneve nxit qasjen krijuese ndaj punës dhe mendimit novator. Meritat individuale të çdo punonjësi merren parasysh në vlerësimin vjetor të përgatitur nga mbikëqyrësi i drejtpërdrejtë.

Fleksibiliteti, toleranca dhe fryma e mirëkuptimit janë bazat e punës në një ekip. Çdo punonjës i Bankës duhet:

• Të sillet me kolegët me mirësjellje dhe respekt, duke treguar vetëkontroll dhe duke mos shkaktuar fyerje personale. Çdo punonjës duhet t'i trajtojë kolegët e tij me aq mirësjellje sa ai vetë kërkon që ata ta trajtojnë;
• të përpiqen të sigurojnë një mjedis të qetë pune dhe të shmangin përdorimin e telefonave, radiove në vendin e punës në një mënyrë që shqetëson të tjerët;
• Bëjeni barazinë gjinore një praktikë të përditshme në vendin e punës. Ndalohen vërejtjet dhe diskutimet seksuale ose ngacmimet seksuale;
• të ndalojë vërejtjet lidhur me moshën, origjinën etnike, përkatësinë politike, fenë, orientimin seksual, statusin martesor, shtatzëninë dhe kombësinë;
• të mos lejojë sjelljen personale (si në vendin e tij të punës ashtu edhe në shoqëri) që është në konflikt me legjislacionin dhe dispozitat e këtij Kodi dhe do të dëmtonte emrin dhe prestigjin e mirë të Bankës.

XIV. STANDARDET ETIKE PAS PËRFUNDIMIT TË PUNËSIMIT 

Të gjithë punonjësit e Fibank, pas përfundimit të punësimit të tyre pranë Bankës, janë të detyruar të mbrojnë fshehtësinë bankare në përputhje me nenin 91 të Ligjit Nr. 9662 datë 18.12.2006 "Për Bankat në Republikën e Shqipërisë", të ndryshuar, si dhe çdo informacion të brendshëm dhe/ose konfidencial. 

Informacioni konfidencial (elektronik, me shkrim, verbal ose tjetër) nuk duhet të kryhet jashtë ambienteve të Bankës. Me ndërprerjen e marrëdhënies së punës, ju duhet të lini të gjitha dokumentet bankare, dosjet, disqet kompjuterike, raportet etj të cilat përmbajnë informacione për Bankën, të cilat nuk duhet të bëhen publike, dhe të gjitha kopjet e atij informacioni. Ju nuk mund të zbuloni në asnjë mënyrë informacione të tilla jashtë Bankës.

XV. RAPORTIMI I AKTEVE TË SHKELJES DHE MASAVE DISIPLINORE QË LIDHEN ME KODIN E ETIKËS 

Raportimi i shkeljeve lidhur me Kodin e Etikës

Në aktivitetin bankar të Fibank është e rëndësishme që publiku të ketë besim në ndershmërinë dhe integritetin e të gjithë stafit . Prandaj Banka pret që të gjithë anëtarët e stafit të mbështesin dhe të respektojnë parimet e këtij Kodi dhe inkurajon punonjësit të raportojnë rastet e shkeljeve të dispozitave të "Kodit të Etikës" në Departamentin e Përputhshmërisë. 

Nëse punonjësit nuk respektojnë asnjë ose disa dispozita të Kodit të Etikës, do të merren masa disiplinore nga Banka sipas Manualit të Burimeve Njerëzore dhe dispozitave të Kontratës së Punës, të cilat në varësi të shkeljes mund të çojnë në ndërprerjen e marrëdhënies së punës me Bankën.

Raportimi i korrupsionit të mundshëm, mashtrimit apo vjedhjes

Shkeljet e mundshme që përfshijnë korrupsionin, mashtrimin apo çdo vjedhje duhet t'i raportohen Njësisë së Kontrollit të Përhershëm dhe Mashtrimit dhe Drejtorisë së Bankave. 

Raportim anonim i veprimeve joetike ose të paligjshme

Punonjësit e Bankës së Parë të Investimeve Sh.a. mund të raportojë veprime të paligjshme dhe joetike, përfshirë në mënyrë anonime, nëpërmjet kanaleve të komunikimit të krijuara posaçërisht dhe në përputhje me dispozitat e Politikës së Sinjalizuesit. Banka siguron që punonjësit që raportojnë raste në shkelje të Kodit të Etikës do të mbrohen dhe nuk do të vuajnë asnjë penalitet.

Ankesat e klientëve

Si një objektiv kryesor i ofrimit të një shërbimi të shkëlqyer për klientët e saj, kënaqësia e këtyre të fundit është një përparësi kryesore për Bankën. Departamenti i Përputhshmërisë është caktuar si strukturë e dedikuar në menaxhimin e trajtimit të ankesave të klientëve në mënyrë që të sigurojë respektimin e kërkesave për mbrojtjen e klientit dhe transparencën. Ankesat e klientëve menaxhohen nëpërmjet proceseve të detajuara të punës në "Procedurën për trajtimin e ankesave të klientëve". 

Raportimi i shkeljeve lidhur me pastrimin e parave dhe financimin e terrorizmit

Banka ka ngritur një kanal komunikimi të dedikuar për paraqitjen e raporteve për shkeljet që lidhen me Pastrimin e Parave dhe Financimin e Terrorizmit, të ndara nga kanalet që normalisht përdoren për komunikim të brendshëm. Kanali është projektuar dhe menaxhuar në një mënyrë që siguron konfidencialitetin e informacionit dhe mbrojtjen e të dhënave personale të personit që paraqet raportin, personit që ka të bëjë me raportin dhe të çdo personi tjetër të përfshirë.

XVI. KONTROLLI I BRENDSHËM

Banka ka një sistem kontrolli të rreptë në mënyrë që të parandalojë gabimet apo parregullsitë në zbatimin e procedurave dhe rregullave. Një sistem i fortë i kontrollit të brendshëm mund të ndihmojë në zbulimin e gabimeve sa më shpejt të jetë e mundur dhe të ofrojë mundësinë për t'i përmirësuar ato në kohën e duhur.

Qëllimi është krijimi i një sistemi të pavarur të kontrollit të brendshëm, për të siguruar që llogaritë bankare si dhe të dhënat janë të sakta dhe të besueshme, transaksionet janë të autorizuara siç duhet dhe mjetet janë të mbrojtura siç duhet. Këto procedura do të ndihmojnë në zbulimin dhe luftimin e çdo rreziku për gjendjen financiare të bankës apo respektimin e rregullave.

1. Parimi i kontrollit me katër-sy është rregulli për transaksionet e një natyre të ndjeshme që ndodhin gjatë punës së përditshme. Kjo do të thotë se në këto raste një transaksion ekzekutohet vetëm pasi të jetë kontrolluar, miratuar dhe nënshkruar nga dy punonjës përgjegjës. Punonjësit nuk lejohen të verifikojnë korrektësinë e operacioneve që kanë bërë vetë.
2. Punonjësit që bëjnë kontrollin duhet të sigurohen se operacionet që kontrollojnë janë të rregullta.
3. Nënshkrimi është një akt me anë të të cilit personi që nënshkruan një dokument merr përgjegjësinë e plotë për rezultatin, përmbajtjen dhe pasojat e një dokumenti të tillë. Kjo vlen edhe për ata që nënshkruajnë si kontrollues të atij dokumenti, si dhe për ata që autentifikojnë dokumentet.
4. Kur teksti ose të dhënat janë ndryshuar, të dhënat origjinale të futura duhet të jenë qartësisht të lejueshme dhe nënshkrimi i personit që ka bërë ndryshimet duhet të jetë në anën e të dhënave të ndryshuara.
5. Delegim do të thotë dorëzimi i autoritetit tek të tjerët në mënyrë që ata të reagojnë si përfaqësues për çështjet jo-kombëtare, duke ndarë në të njëjtën kohë të njëjtën përgjegjësi. Delegatët mund t'u komunikohen në formë të shkruar delegatëve dhe vartësve të delegatëve.

XVII. RESPEKTIMI I KODIT TË ETIKËS 

Kodi i Etikës publikohet në faqen e internetit të Bankës ku mund të aksesohet nga publiku. Të gjithë punonjësit janë në dijeni të Kodit të Etikës. Jemi të bindur se besimi i publikut në ndershmërinë dhe integritetin e të gjithë stafit bankar është vendimtar. Për këtë arsye, Banka pret që punonjësit e saj të mbështesin dhe promovojnë parimet e këtij Kodi. Çdo punonjës është i detyruar të nënshkruajë një formular deklarimi që konfirmon njohjen, mirëkuptimin dhe respektimin e këtij Kodi. Për më tepër, Departamenti i Përputhshmërisë zhvillon trajnime që kanë për qëllim të përcjellin vlerat dhe parimet që shfaq emri i bankës, si dhe të ofrojë mjete për ndërgjegjësim dhe informacion rreth parimeve etike që do të zbatohen në veprimtarinë e përditshme. 

Banka inkurajon të gjithë punonjësit të raportojnë shkeljet e këtij Kodi sipas kërkesave të nenit XV të këtij Kodi. 

Çdo punonjës që ka arsye të besojë se ka ose mund të ketë shkelje të dispozitave të ligjit, të këtij Kodi apo të politikës tjetër të brendshme, procedurës, rregullit dhe udhëzimit të First Investment Bank Albania Sh.a., duhet të raportojë menjëherë shkeljet e këtij Kodi sipas kërkesave të nenit XV të këtij Kodi. 

[1] Gjithashtu referuar si Common Reporting Standard (CRS).

[2]Dhuratat në të holla nuk duhet të ofrohen ose të merren në asnjë rrethanë.